თეატრალური ხელოვნების ნებისმიერი პროდუქტი, ჩემი მოკრძალებული აზრით, უმთავრესად კი დაკვირვებით - ზედმიწევნით სპეციფიკურთან ერთად, ერთგვარად ბინარული კონსტრუქციის შემცველია... შეიძლება ითქვას, რომ ორგვარად აღქმადია სუბიექტებისთვის.,
<ცენტრალიზებულად> და <პერიფერიულად> აღქმადი. ცენტრალიზებულში მოვიაზრებ: ემოციების მაპროვოცირებელ საშემსრულებლო აქტს; სახელდობრ პერიფერიულად აღვიქვამ: ინერტულობის მაღალი დოზის გამომწვევ, მაშასადამე, ემოციებისგან სრულად დამშრალ საშემსრულებლო აქტს.
ზოგჯერ რეჟისორებს ესოდენ უმართლებთ ხოლმე, როცა მასალა, ანუ დრამატურგიული და სამსახიობო არსენალი საინტერესო და მაღალპროფესიულია; ამ დროს მაყურებლისთვის არამომაბეზრებლად ასატანი შედეგი დგება, შესაბამისად ავტორი-რეჟისორისთვის მომგებიანი რეზონირების ხარისხი(!).
ჩვენს ქვეყანაში, ბოლო დროს არსებული საზოგადოებრივი აზრის პოლარიზებისა და ცალსახა დიქოტომიის შედეგად, ნორმირებულ დოგმად ჩამოყალიბდა, როგორც ვირტუალურ სამყაროში, ისე სოციალურ ცხოვრებაში - ‘ბულინგის ახალი სახეობა’ შემდეგი ფრაზირებითა და კონოტაციით: “ამ მძიმე დროში კარგად ყოფნა და მხიარულება არაფრით შეიძლება! ჩვენ ყველა ქვესკნელში მივექანებით და ვერაფერი გვიშველის! რა დროს „ამის“ დროა, ნუ, სცოდავთ!“.
არა და, ფილოსოფიის უმთავრესი დისციპლინები, გნოსეოლოგია, ონტოლოგია და აქსიოლოგია, ზუსტად რომ ადამიანის <სამყაროში კარგად ყოფნას> მოიაზრებს. ამავდროულად, სხვადასხვა პლურალისტური იდეოლოგიაც სწორედ ანთროპოცენტრულ ფუნდამენტს დეკლარირებს საერთო ჯამში(!).
როგორც ფრივოლური, ისე პიეტეტური, ან რამენაირი, შუა, გარდამავალი ხელოვნების დრო ყოველთვის არის და ამას ვერავინ, ვერავის, ვერასდროს აუკრძალავს. ვერც კანონის დონეზე, მათ შორის. და ვერც ირაციონალური ზებუნებრიობით-(ოდნავი ირონიით).
რუსთაველის ეროვნული თეატრის ექსპერიმენტულ სცენაზე ჩანიშნული პრემიერა, დეკემბრის შუა რიცხვებიდან 2025 წლის იანვრის მეორე ნახევრისთვის გადაიდო. რეჟისორი გიორგი კაშია, დავით კლდიაშვილის მოთხრობის “მსხვერპლის“ ინსცენირების მოტივებზე ერთმოქმედებიან სპექტაკლს დგამს. მონაწილეობენ: მანანა აბრამიშვილი; ბუკა თოლორდავა; ნინო არსენიშვილი; მიხეილ არჩვაძე; მანანა გამცემლიძე; დავით კვირცხალია; ნანა ლორთქიფანიძე; რუსკა მაყაშვილი; ირაკლი მაჭარაშვილი; მარიტა მესხორაძე; ედმონდ მინაშვილი. მხატვარი: ანა ბერიშვილი.
ინსცენირების ავტორი და მუსიკალური გაფორმება: გიორგი კაშია. სპექტაკლში შესანიშნავად ისმის რობი კუხიანიძის“ტაია“. აი, ზუსტად ისეთივე ორგანული ეფექტურობით, როგორც მის სხვა სპექტაკლში „ირინეს ბედნიერება“ ქართული სიმღერა „ტიკები“.
„მსხვერპლნში“ ასევე ჟღერს კომპოზიტორ ვაჟა აზარაშვილის კომპოზიცია. (ნიკა ნიკვაშვილის შესრულებით)
კაშია სათეატრო ბაზარზე გამოჩნდა, როგორც ეროვნული დრამატურგიისადმი ტოლერანტული, ანუ დისკომფორტს არ უქმნის წინა საუკუნეში მოღვაწე ქართველი მწერლის მასალაზე მუშაობა. უფრო ზუსტად კი, დიდად „არ ტეხავს“ ძველ ქართულ მასალაზე მუშაობა და ეს ნიშანდობლივია, როდესაც „მეინსტრიმული” (ან „მეინსტრიმულთან“ ოდნავ მიახლოებული) ფერხულის მორჩილი მიმდევარი არ ხდები და ძველი ტექსტების ამეტყველებაც არ გესირცხვილება ამ დროის კონტექსტთან მიმართებაში.
დადგმის ავტორმა მკაფიოდ განმიმარტა; „ჩემი კლდიაშვილის მიმართ ინტერესი და სიყვარული, რეალურად ძალიან დიდი სევდის დემონსტრირების შესაძლებლობაა. მე მინახავს ყველა პერსონაჟი რეალურ ცხოვრებაში, შესაბამისად ყველა პერსონაჟის გადაწყვეტილება, რომელიც ჩემს კონცეფციაშია რეალურია. როგორც კლდიაშვილი არ იგონებდა მათ. სადამდე მიჰყავს სოციალურ მდგომარეობას ადამიანი?! და როგორი ღირსებით ჩადის დიდ უღირსობას... ეს ყველაფერი იმერეთში ვნახე. როგორც კლდიაშვილს, მეც მებრალებიან ისინი და არასოდეს დამიცინია.
უშუალოდ ამ სპექტაკლში კი ერთ კონკრეტულ მსხვერპლზე არ მილაპარაკია. ბატონ რობერტ სტურუასთან დიალოგის დროს, მან მითხრა, რომ აქ არ არის ერთი ადამიანი „მსხვერპლი“, არამედ ყველა „მსხვერპლია“. აქედან მოდის სპექტაკლის სახელწოდების ინსპირაცია და დავარქვი „მსხვერპლის“ ნაცვლად <მსხვერპლნი>“.
აქვე ისიც ვთქვათ, რომ მაინცდამაინც პანაცეა ვერ არის თანამედროვე სათეატრო ტექსტი, როცა ვერც ავტორი იაზრებს ბოლომდე რას წერს, ან რას უკვეთავენ - „რეალობასთან ზედმიწევნით რო ახლო იყოს აქტუალური“ და ვერც ამ ტექსტის დამდგმელი იაზრებს მაინცდამაინც <პერფექციონისტულად> როგორი ფორმით დადგას, „რო აქტუალურში ჩაჯდეს“ ზედმიწევნით.
მოკლედ, ახალგაზრდა რეჟისორებში გიორგი კაშია ერთ-ერთია, ვინც ეროვნული დრამატურგიის აპოლოგიას ცდილობს თავისი საქმიანობით თავსმოხვეული „სნობიზმის“ გარეშე.
თეატრალურის სასწავლო თეატრში განხორციელებულ სპექტაკლში „ბერნარდა ალბას სახლი“ - კაშიას რეჟისურაში ვრცლად გავამახვილე ყურადღება - ქალთა ემანსიპაციის შეუძლებლობაზე. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში ქალის ბედის, ქალთა უფლებების კონტექსტში განხილვა ნაკლებად მაინტერესებს. გაცილებით საინტერესოა, მანანა აბრამიშვილისა და ბუკა თოლორდავას, დედა-შვილს (ფეფენასა და ნიკას) შორის არსებული ტანდემური კოლიზია. დადგმაში დემონსტრირებულ დედა-შვილს შორის მსგავსი ავადმყოფური <დამოკიდებულების> რეციდივები არც ისე იშვიათობაა, როცა დედა აბსოლუტურად მბრძანებლობს შვილზე. შვილიც დამყოლი და შეშინებულია. მუდამ დედის კალთას ამოფარებული არაინფანტილურ ასაკში, კვლავ ინფანტილურად და უსუსურად, უმწეოდ დარჩენილი, შებორკილი(!). ამ დროს, ფსიქოთერაპიული თვალსაზრისით ძალზე საინტერესო დამოკიდებულებითი/ადიქციური მოცემულობა იქმნება., ორივე „მსხვერპლი“ - დედა-შვილის - ერთმანეთთან ავადმყოფურ სინერგიაშია და ერთმანეთს კვებავენ. კვებავენ <მჩაგვრელისა> და <მარიონეტის> პოზიციიდან.
ვინ არის „მსხვერპლი“, როგორც ასეთი?! არასტაბილურ, საფრთხეების შემცველ გარემოში და ორმაგი სტანდარტებით გაჯერებულ მოწყვლად სოციუმში?! მთლიანი საზოგადოება, თუ ცალკეული პიროვნებები, ან იქნებ, ყველა კონსტრუქტია ერთმანეთთან კინეტიკურ კავშირში(?!), ერთდროულად ზემოქმედებენ ერთმანეთზე და ასე გვევლინებიან <მსხვერპლის> ფსიქოტიპის პარადიგმაში.
კლდიაშვილის დრამატურგია მსუბუქი ირონიზებით იკვლევს ოჯახურ კონფლიქტებში მიჯაჭვულობების პერვერსიულობას. მაშასადამე, კვეთავს კარდინალური აფირმაციებით არსებული საზოგადოებების მახასიათებლებს, იქნება ეს; იმერეთის პატარა სოფელი წინა საუკუნეში, თუ 2025 წელს რომელიმე ქალაქის ან დაბის მაცხოვრებლების მენტალური სტრუქტურის კომპლექსურობა და სხვა მასტიმულირებელი ნიშნები.
.jpg)